Αμφίσσης ή κονσερβολιά: στρογγυλός μεγάλος καρπός, επιτραπέζια και λαδοελιά. Καλή αντοχή στο ψύχος ,διπλης χρήσης η "βασίλισα" των ελιών , λόγω εξαιρετικής απόδοσης.
Τα ελαιόδεντρα ποικιλίας Αμφίσσης είναι ψηλά, συχνά από 7 ώς τα 10 μέτρα ύψος αλλά μπορεί να κρατηθει και στα 4-5 μέτρα με συχνό κλάδεμα, και παράγουν μια εντελώς ιδιαίτερη ποικιλία βρώσιμων ελιών με μενεξεδένιο χρώμα, στρόγγυλη σιλουέτα και χορταστική πλούσια σάρκα.
Στην πραγματικότητα, οι ελιές Αμφίσσης με πολύ μικρές παραλλαγές συναντώνται και σε άλλες περιοχές, όπως στο Βόλο, όπου έχουν πάρει το όνομα «Βολιώτικες», στο Πήλιο με το όνομα «Μαυρελιά», στην Ιστιαία και την Εύβοια ως «Στρογγυλές» ή «Κονσερβολιές», στο Αγρίνιο, τη Στυλίδα, την Άρτα και γενικότερα στην Ήπειρο ως «Χονδρολιές», στη Λάρισα και την Αταλάντη Φθιώτιδας ως «Λαδολιές». Τα κυριότερα πάντως κέντρα καλλιέργειας αυτών των μεγαλόκαρπων ελαιόδενδρων είναι η Άρτα, το Αγρίνιο, ο Βόλος, το Πήλιο, η Ιστιαία. η Αταλάντη και η Στυλίδα.
Ίσως η πιο διαδεδομένη ποικιλία βρώσιμης ελιάς στην Ελλάδα.Το δέντρο παίρνει μεγάλο ύψος και τα φύλλα είναι μέσου μεγέθους,επιμηκή,με ευδιάκριτη αιχμή στην κορυφή τους που κάμπτεται προς τα κάτω.Ο καρπός είναι μεγάλος (με βάρος από 5 έως 12 γρ. ανάλογα με τον όγκο του δέντρου), ωοειδής,με σάρκα λευκή τραγανή,που αποσπάται εύκολα από τον πυρήνα.Η επιδερμίδα του καρπού είναι λεπτή και ελαστική και παρουσιάζει μεγάλη αντοχή στο ζάρωμα,έτσι ώστε να αντέχει σε συγκέντρωσεις αλατιού που προσεγγίζουν το 10 % ή και ακόμη το 12%.Συνήθως οπράσινος καρπός είναι πιο ευαίσθητος σπό τον ώριμο.
Η κονσερβολία είναι αρκετά παραγωγική ποικιλία,που αποδίδει από 15 έως 100 κιλά ελαιόκαρπο ανά δέντρο ανάλογα με το μέγεθος της κόμης του δέντρου,τις καλλιεργητικές φροντίδες.Θεωρείται σχετικά ανεκτική στο ψύχος και πολύ ευαίσθητη στο βερτισίλλιο.Παρουσιάζει όψιμη ωρίμανση,από τα μέσα Νοεμβρίου μέχρι τον Ιανουάριο - Φεβρουάριο,ενώ κατά τη διάρκεια των ετών με υπερπαραγωγή ορισμένες φορές παρατέινεται μέχρι τους πρώτους μήνες της Άνοιξης.Χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή πράσινων ελιών ισπανικού τύπου,οι οποίες συλλέγονται πρώιμα(αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι τέλος Νοεμβρίου),καθώς και για την παρασκευή μαύρων ελιών που συλλέγονται από τα μέσα Νοεμβρίου έως τα μέσα Ιανουαρίου.
Η ομάδα αυτών των ελιών με τη στρογγυλή σιλουέτα αποτελεί για την Ελλάδα εδώ και χρόνια τη σπουδαιότερη ομάδα βρώσιμων επιτραπέζιων ελιών αλλά και για το γευστικώτατο λάδι τους .Η «Βολιώτικη», για παράδειγμα, αποτελούσε την κατ' εξοχήν παραλλαγή βρώσιμων ελληνικών ελιών και ήταν γνωστή ως Άρτης, Αμφίσσης, Βόλου. Στη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου εξαγόταν σε τεράστιες ποσότητες στην Αμερική, όπου καταναλώνονταν κυρίως από το λατινοαμερικάνικο πληθυσμό. Η παρασκευή των ελιών αυτών γίνεται κατά κύριο λόγο μέσα σε άρμη που τα παλαιότερα βιβλία την αναφέρουν ως «ελληνική μέθοδο παρασκευής ελιών». Κατά τη συλλογή τους, γίνεται μια πρώτη διαλογή των ελιών σε ποιότητες, ανάλογα με το μέγεθος. Έτσι έχουμε τις μεγάλες υγιείς ελιές (Α ποιότητας) και τις μικρότερες υγιείς (ποιότητες Β, Γ).
Οι ελιές που έχουν στίγματα και γενικά φαίνονται χτυπημένες χρησιμοποιούνται για την παραγωγή λαδιού, αφού, ως επί το πλείστον, οι ελιές Αμφίσσης είναι επιτραπέζιες και η ελαιοπαραγωγή γίνεται με πολύ καλό λάδι και καλή απόδοση ,κυρίως για το σπίτι του παραγωγού .
Το μεγαλύτερο μέρος της σοδειάς χρησιμοποιείται για τις ελιές «Κάδης», όπως ονομάζουν οι ντόπιοι, διότι παρασκευάζονται μέσα σε ξύλινους κάδους. Μάλιστα στην Άμφισσα, και την Αταλάντη όπου η παραγωγή επιτραπέζιων ελιών είναι μαζική, υπάρχουν στα εργοστάσια κάδοι πολύ μεγάλων διαστάσεων (χωρητικότητας 100-300 κιλών). Οι ελιές «Κάδης» συλλέγονται την περίοδο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου.
Μετά τη συλλογή, διαλογή και τον καθαρισμό από ξένες ύλες, οι ελιές τοποθετούνται μέσα στο σκεύος αυτό χωρίς να χαράσσονται. Το χάραγμα των ελιών είναι επίπονη και χρονοβόρα εργασία που δεν ενδείκνυται φυσικά για μαζικές παραγωγές, μπορεί όμως και γίνεται ακόμα και σήμερα σε οικιακό επίπεδο. Μέσα στον κάδο προστίθεται νερό μέχρι να σκεπαστούν οι ελιές και στη συνέχεια αλάτι χοντρό θαλασσινό, σε αναλογία 5-10 κιλά αλάτι για 100 κιλά ελιές.
Φυσικά τις περισσότερες φορές, ειδικά στα σπίτια, η προσθήκη του αλατιού γίνεται εντελώς εμπειρικά. Συνήθως για καλύτερη ανάμειξη τοποθετούν τις ελιές στον κάδο κατά στρώσεις, μια στρώση ελιές, μια αλάτι εναλλάξ. Οι ελιές μένουν στον κάδο και σε 2-3 μήνες περίπου είναι έτοιμες. Με τη μέθοδο αυτή οι ελιές μπορούν να διατηρηθούν για τουλάχιστον 2 χρόνια χωρίς να αλλοιωθεί η γεύση τους.
Η μεγαλύτερη παραγωγή ελιών Αμφίσσης και Βόλου είναι οι ελιές «Κάδης» ενώ στήν Αταλάντη Φθιώτιδας και γενικότερα στην περιοχή της Λοκρίδας η μεγαλύτερη παραγωγή ελιών Αμφίσσης γίνεται λάδι, καθώς και πράσινες ελιές, οι οποίες συλλέγονται πριν αρχίσουν να παίρνουν το γνωστό μας καστανό χρώμα. Οι ελιές αυτές που δεν έχουν ωριμάσει ακόμα συλλέγονται από τις 15 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 15 Οκτωβρίου και φτιάχνονται όπως ακριβώς οι ελιές «Κάδης», με τη διαφορά ότι δεν τοποθετούνται σε κάδο αλλά σε μικρότερα δοχεία, λόγω της μικρής παραγωγής, χρειάζονται δε μεγαλύτερο χρόνο για να γίνουν, περίπου 4 μήνες.
Απαιτήσεις σε έδαφος:
Η ελιά αναπτύσσεται σ’ όλα τα εδάφη ακόμα και στα άγονα πετρώδη. Αποδίδει όμως πολύ καλύτερα σε σχετικά γόνιμα εδάφη που συγκρατούν αρκετή υγρασία. Υποφέρει σοβαρά σε βαριά εδάφη που νεροκρατούν. Προτιμάει ουδέτερη ή ελαφρά αλκαλική αντίδραση (pH 7-8) του εδάφους, αντέχει όμως και στα ελαφρά όξινα εδάφη. Παρουσιάζει σχετικά καλή αντοχή στην αλατότητα του εδάφους,
εκδηλώνοντας μόνο μέτρια επίδραση σε ηλεκτρική αγωγιμότητα (ECe) μέχρι 4 dS/m και σε περιεκτικότητα ανταλλάξιμου Νατρίου (Νa) μέχρι 20-40%.
Ενδεικτική λίπανση κατά τα πρώτα έτη της εγκατάστασης των δένδρων:Ελαιόδενδρα 1-3 ετών: Κάθε έτος γίνεται λίπανση σε
κάθε δένδρο με 0,1 – 0,3 κιλά αζώτου, 0,1 – 0,3 κιλά P2O5 και 0,1-0,2 κιλά Κ2Ο.
Ελαιόδενδρα από 4 ετών έως το στάδιο παραγωγής: Κάθε έτος γίνεται λίπανση σε κάθε δένδρο με 0,3 – 0,5 κιλά αζώτου, 0,3 – 0,4 κιλά P2O5 και 0,2-0,4 κιλά Κ2Ο.
Ενδεικτική λίπανση σε παραγωγικά δένδρα
Χρόνος εφαρμογής: Οι φωσφοροκαλιούχες λιπάνσεις γίνονται το φθινόπωρο ή αμέσως μετά τη συγκομιδή του καρπού. Η αζωτούχος λίπανση σε ξηρικούς ελαιώνες γίνεται την περίοδο Δεκεμβρίου-Φεβρουαρίου, ει-δικότερα στην Ανατολική Ελλάδα (λίγες βροχοπτώσεις)
εφαρμόζεται στην αρχή της περιόδου αυτής, ενώ στη Δυτική προς το τέλος. Σε ποτιστικούς ελαιώνες το άζωτο μπορεί να χορηγηθεί σε τρεις δόσεις: α) μία το Δεκέμβριο-Φεβρουάριο ως βασικό λίπασμα και β) 2 άλλες αργότερα σε νιτρική μορφή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου